Tại sao Đại lý thuế chưa phát triển tại Việt Nam

Ngày 29 tháng 11 năm 2006, Luật số SỐ 78/2006/QH11 luật quản lý thuế được quốc hội thông qua. Trong đó, tại điều 20, cho phép người nộp thuế kí hợp đồng dịch vụ thuế với các tổ chức kinh doanh dịch vụ thủ tục về thuế (gọi tắt là đại lý thuế). Sau hơn 8 năm thì khi có luật, cho đến tháng 3 năm 2015, trên cả nước mới chỉ có 202 đại lý thuế được thành lập và hoạt động. Vậy thì, nguyên nhân từ đâu mà một ngành dịch vụ lại phát triển chậm và chưa đúng với kì vọng của các cơ quan quản lý?

Điều kiện cho Đại lý thuế chưa phát triển

Mặc dù Luật quản lý thuế được ban hành từ năm 2006, cho phép các Đại lý thuế có thể thay mặt người nộp thuế thực hiện các báo cáo, giải trình và quyết toán thuế giúp cho người nộp thuế nhưng tại thời điểm đến trước khi TT 28 ngày 01/11/2011-BTC hướng dẫn “Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế, hướng dẫn thi hành Nghị định số 85/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 và Nghị định số 106/2010/NĐ-CP ngày 28/10/2010 của Chính phủ” ra đời, các đại lý thuế vẫn chưa thể hoạt động với đúng danh nghĩa của đại lý thuế. Về mặt bản chất, khi người nộp thuế kí hợp đồng dịch vụ với đại lý thuế thì Đại lý thuế có thể dùng chữ kí của doanh nghiệp mình kí trên tờ khai thuế và chịu hoàn toàn trách nhiệm với những sai sót trên tờ khai thuế. Tuy nhiên, tại thời điểm đó, trên tờ khai thuế lại chưa có phần chỗ cho Đại lý thuế có thể kí chữ kí của mình và toàn quyền chịu trách nhiệm nên dịch vụ đại lý thuế vẫn chưa phát triển đươc. Đến khi TT 28 ra đời, vấn đề này mới được giải quyết. Tính đến nay, mới chỉ có hơn 3 năm, vì vậy thời gian đó là chưa đủ cho các đại lý thuế có thể phát triển nhất là khi điều kiện để thành lập một đại lý thuế lại rất khắt khe khi yêu cầu doanh nghiệp có được 2 nhân viên có chứng chỉ hành nghề thuế.

Doanh nghiệp chưa mặn mà với đại lý thuế.

Sự ra đời của đại lý thuế tại Việt Nam được đánh giá là một bước phát triển trong việc giảm bớt thời gian cũng như chi phí khi thực hiện công tác nộp thuế. Trên thế giới, đại lý thuế đã lịch sử từ rất lâu. Tại Nhật Bản, đại lý thuế xuất hiện từ năm 1942, và cho tới nay thì đã có đến 90% doanh nghiệp tại Nhật Bản sử dụng tại đại lý thuế. Còn ở Hàn Quốc, con số này là 94%. Có thể thấy, đối với các doanh nghiệp nước ngoài, đại lý thuế không còn là 1 điều xa nhưng tại Việt Nam thì đây còn là một khái niệm tương đối mới. Đại lý thuế ra đời sẽ giảm bớt thời gian tiếp xúc giữa người nộp thuế với các cơ quan thuế, bớt được một bộ máy nhân viên thực hiện các thủ tục về thuế - tiết kiệm chi phí thời gian cho cả doanh nghiệp cũng như chi phí xã hội. Hiểu được điều này nhưng nhiều doanh nghiệp còn chưa thực sự mặn mà với đại lý thuế với doanh nghiệp vì họ lo sợ bí mật thông tin của công ty bị lộ ra ngoài cũng như chưa hiểu rõ được trách nhiệm cũng như chức năng của đại lý thuế. Về bản chất, đại lý thuế là một công ty dịch vụ làm về thủ tục thuế, cho nên việc tồn tại của đại lý thuế là do sự tin tưởng của khách hàng, sự uy tín của doanh nghiệp. Vì vậy, vấn đề thông tin doanh nghiệp bị lộ ra ngoài là một điều rất khó xảy ra. Các doanh nghiệp vẫn chấp nhận bỏ ra số tiền quản lý lớn các số tiền cho một hợp đồng đại lý thuế để tạo sự an tâm cho các khách hàng.

Bên cạnh đó, một yếu tố không nhỏ làm cho đại lý thuế chưa phát triển là thiếu tiếp cận thông tin với đại lý thuế. Một năm, trên cả nước có tới hàng chục nghìn doanh nghiệp được thành lập trong khi tới nay chỉ có khoảng hơn 200 đại lý thuế trên 27 tỉnh thành cả nước. Có thể thấy sự thiếu thông tin cho các doanh nghiệp biết về đại lý thuế là rất lớn. Thông tin đại lý thuế mới chỉ có trên trang web của tổng cục thuế còn tại các cơ sở của cơ quan thuế, doanh nghiệp đến nộp thuế vẫn chưa thể tiếp cận thông tin đại lý thuế trên địa bàn trong tỉnh, thành phố.

Kết luận

Thời gian phát triển chính thức của Đại lý thuế mới chi có 3 năm. Chặng đường phát triển của ngành dịch vụ này còn cả 1 khó khăn ở phía trước. Trong thời gian sắp tới, hy vọng rằng, các doanh nghiệp cũng như các cơ quan thuế sẽ có cái nhìn mới hay phương thức thúc đẩy Đại lý thuế phát triển hơn để tiết kiệm chi phí toàn xã hội.